Współuzależnienie nie jest chorobą. Jest schematem przystosowania się do dysfunkcyjnego funkcjonowania osoby uzależnionej. Współuzależnienie dotyczy wyłącznie osób dorosłych, tj. partnerów osób uzależnionych. Trwając w związku z alkoholikiem buduje się specyficzna relacja polegająca na „odbarczaniu” osoby uzależnionej od jej zadań życiowych. W związku z tym, że alkoholik nie jest w stanie sprawnie funkcjonować na wielu płaszczyznach życia, partner przejmuje na siebie jego obowiązki. Robi to z wielu powodów – wstydu, lęku, niepewności czy też chce w ten sposób ograniczyć picie alkoholu przez drugą osobę. Osoba współuzależniona przejmuje na siebie odpowiedzialność za picie/ życie alkoholika.
Główne cechy osób współuzależnionych to nadmierna odpowiedzialność za partnera, nadmierna kontrola i nadmierna opiekuńczość w stosunku do osoby uzależnionej. Działając w taki sposób osoba współuzależniona ma nadzieję, że przejmie kontrolę nad piciem partnera. Oczywiście jest to niemożliwe. Takimi zachowaniami nieświadomie ułatwia rozwój uzależnienia, pozostając sama w lęku, złości, frustracji, wstydzie czy poczuciu winy.
Cechy osób współuzależnionych:
– skupianie się na reakcjach partnera
– brak umiejętności w wyznaczaniu granic
– nieumiejętność zadbania o własne potrzeby
– nieumiejętność rozpoznawania adekwatnych uczuć
– wybuchy złości
– zaniedbywanie potrzeb dzieci
– osamotnienie społeczne
– uzależnienie emocjonalne od alkoholika
– lęk przed samotnością
– brak umiejętności kontrolowania swoich zachowań
– niskie poczucie własnej wartości
– koncentrowanie na opinii innych osób
– brak zaufania do siebie
Psychoterapia osób współuzależnionych dostarcza pacjentom wiedzy na temat uzależnienia i w związku z tym, mechanizmów uzależnienia w jakich funkcjonuje osoba używająca alkohol. Dowiadują się jak alkohol wpływa na życie rodzinne. Kolejnych etapem w psychoterapii jest zajęcie się destrukcyjnym funkcjonowaniem mechanizmów współuzależnienia i ich znaczenia w życiu osoby. Urealniane są możliwości na swój temat. Osoby współuzależnione mają możliwość nabycia umiejętności radzenia sobie z własnymi uczuciami czy umiejętności stawiania granic. Celem terapii osób współuzależnionych jest określenie własnej i cudzej odpowiedzialności, zadbania o swoje potrzeby czy poprawa relacji z bliskimi osobami.
Z moich doświadczeń wynika, że osoby współuzależnione, w związku z tym, że żyją w sytuacji przewlekłego stresu, często na początku psychoterapii potrzebują wsparcia farmakologicznego ( wizyta u lekarza psychiatry).